Ks. Józef Sadzik
Założyciel i pierwszy dyrektor Ośrodka Dyskusji pragnął, by każde spotkanie było wydarzeniem. Przez długie lata Centre du Dialogue przyciągało specyficzną publiczność. „Wykładowcy, pisarze, naukowcy, politycy, przedstawiciele Kościoła” prezentowali swój punkt widzenia czy też swój dorobek, swoje racje i poglądy, swoje książki, owoce swoich poszukiwań i podróży.
Sadzik w Grecji (1974). Fot. Archiwum
Centre du Dialogue
W ponurym okresie stanu wojennego w Polsce paryski dom stał się „forum swobodnego słowa”, „rodzajem Arki Noego”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości dom przy ulicy Surcouf nadal pozostał „otwarty na oścież”. Lata końca wieku i początku XXI stulecia nie zahamowały działalności ośrodka „wolnej myśli”. Czy pozostanie nietypowym foyer, czy rzeczywiście – jak stwierdziła na łamach „Gazety Wyborczej” jedna z częstych uczestniczek paryskich spotkań – „przestał znaczyć”? Na to i inne pytania odpowie najbliższy czas.
RUE SURCOUF
Ulica Surcouf syntetyzowała Paryż, zamieniała go w Warszawę. […] Do Centre przychodzili „wszyscy”, cały polski Paryż. Ba, zdarzało się tu spotykać też Francuzów, zwabionych atmosferą tego miejsca i próbujących nauczyć się polskiego w ciągu jednego wieczoru. Tutaj spotykały się też rozbite pary, zwaśnione małżeństwa, syczące na siebie, unikające się – ulica Surcouf na moment łączyła przeciwieństwa, łagodziła sprzeczności. Monarchiści i nacjonaliści spotykali się z liberałami. Chwała jej za to – chwała ulicy Surcouf! Ulica Surcouf tworzyła model tolerancji, model Polski katolickiej i otwartej. Trzeba zapamiętać ten model.
Adam Zagajewski
Spotkanie o twórczości Stefana Kisielewskiego w pallotyńskim Centrum Dialogu w Paryzu. Fot. Artur Majka
„Kisiel” w Paryżu
„Walenie głową w mur to czynność o dużym znaczeniu poznawczym: uzmysławia ona walącemu siłę muru w sposób niezwykle dobitny i plastyczny – inaczej znałby ją tylko ze słyszenia”. Stefan Kisielewski, przyjaciel pallotyńskiego Centre du Dialogue. Spotkanie o twórczości Stefana Kisielewskiego w pallotyńskim Centre du Dialogue w Paryzu.
Spotkanie o twórczości ks. Janusza Pasierba w pallotyńskim Centrum Dialogu w Paryzu. Fot. Artur Majka
Myśli ks. prof. Janusza
St. Pasierba
Dr Agnieszka Laddach z wielką wnikliwością opowiadała o twórczości ks. Janusza Pasierba, który przewidywał współczesne problemy, analizował nature człowieka, ale niczego nie postrzegał jako zagrożenie. Otwierał na dialog. Był przyjacielem pallotynów, kochał Paryż.
Spotkanie o twórczości Aliny Szapocznikow w pallotyńskim Centrum Dialogu w Paryzu. Fot. Monika Florek-Mostowska
„Alina Szapocznikow i jej zapamiętywanie ciała”
„Alina Szapocznikow i jej zapamiętywanie ciała”. Pod takim tytułem odbyło się spotkanie w pallotyńskim Centre du Dialogue w Paryżu. Prof. Iwona Szmelter zwiazana z Uniwersytet Warszawski i Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie opowiadała o twórczości oryginalnej polskiej rzeźbiarki. Spotkanie odbyło się w ramach 50-lecia Centre du Dialogue.
Paryż
…Ksiądz Sadzik „stworzył jedyny w historii polskiej emigracji klub, który przyciągał ludzi o różnych przeszłościach i biografiach, łączący integralność doktryny chrześcijańskiej z prawami do wolności religijnej, do wolności słowa i myśli oraz tolerancji światopoglądowej. Było to bez wątpienia, obok paryskiej «Kultury», jedno z najciekawszych polskich miejsc w Paryżu, gdzie niemal w każdy piątek gromadzili się polscy emigranci i francuscy sympatycy, by uczestniczyć w dyskusjach literackich, panelach politycznych, wieczorach poezji itd.”.
Jan Lebenstein
spotkania
Od powstania Centre du Dialogue mija 50 lat. Pierwsze spotkanie odbyło się 14 grudnia 1973 roku. Stefan Kisielewski mówił wtedy na temat „Polska między Wschodem a Zachodem”. W roku następnym spotkania odbywały się już prawie co miesiąc. W ciągu kolejnych lat Centrum stało się – jak pisał Jerzy Giedroyc – „jedną z najważniejszych instytucji polskich w Paryżu”.
Kontakt
Telefon
+33 01 40 62 69 16
marekwittbrot@googlemail.com
Adres
23, rue Surcouf, 75007 Paris, France
Dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Subventionné par le budget de l’État – sur les fonds du ministre de la culture et du patrimoine national